“ชุมชนปกาเกอะญอบ้านห้วยอีค่าง” ชุมชนต้นแบบธนาคารอาหารชุมชน (Food Bank) บนพื้นที่สูง

ข่าวเกษตร , 23 ต.ค. 2565, 14:29

“ชุมชนปกาเกอะญอบ้านห้วยอีค่าง” ชุมชนต้นแบบธนาคารอาหารชุมชน (Food Bank) บนพื้นที่สูง

ชุมชนบ้านห้วยอีค่าง ตั้งอยู่ที่ ต. แม่วิน อ. แม่วาง จ. เชียงใหม่ เป็นหมู่บ้านชาวปกาเกอะญอที่อยู่ท่ามกลางหุบเขา ที่มีวัฒนธรรม ประเพณี และการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติของชุมชนจากรุ่นสู่รุ่น
 

บ้านห้วยอีค่าง เป็นหนึ่งในชุมชนที่ยกระดับเป็นชุมชนตัวอย่างด้านการอนุรักษ์ ฟื้นฟูความหลากหลายทางชีวภาพ และการใช้ประโยชน์พืชท้องถิ่นอย่างยั่งยืน ภายใต้โครงการวิจัยและพัฒนากระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนในการอนุรักษ์ ฟื้นฟู ความหลากหลายทางชีวภาพเพื่อเป็นธนาคารอาหารชุมชนบนพื้นที่สูง ของ สวพส. ซึ่งน้อมนำหลักการของโครงการธนาคารอาหารชุมชนตามพระราชดำริ หรือ “Food Bank” เป็นแนวทางในการดำเนินงาน โดยเริ่มดำเนินการร่วมกับชุมชนตั้งแต่ปี 2560 ปัจจุบันบ้านห้วยอีค่าง มีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ มีพื้นที่ป่าธรรมชาติกว่า 6,000 ไร่ มีความหลากหลายพันธุ์พืชกว่า 275 ชนิด และเพาะปลูกพืชท้องถิ่นไว้ใช้ประโยชน์ในพื้นที่ทำการเกษตรและบริเวณครัวเรือนกว่า 98 ชนิด
 

ดร.จารุณี  ภิลุมวงค์ นักวิจัย สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (สวพส.) กล่าวว่า สำหรับปัจจัยสำคัญที่ทำให้ชุมชนบ้านห้วยอีค่าง เป็นชุมชนต้นแบบ Food Bank ที่มีการอนุรักษ์ ฟื้นฟูพืชท้องถิ่นและมีการจัดการทรัพยากรธรรมชาติเพื่อการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน มีดังนี้
ปัจจัยที่ 1 วิถีชีวิต ประเพณี และ ความเชื่อ ชุมชนบ้านห้วยอีค่าง เป็นชนเผ่าปกาเกอะญอ  มีวิถีชีวิตพึ่งพาอาศัย และอยู่ร่วมกับป่ามายาวนาน ทำให้ชาวบ้านรู้จักพันธุ์พืช การใช้ประโยชน์ การดูแล และรักษาป่าเป็นอย่างดี หากพื้นที่ไหนมีความอุดมสมบูรณ์ หรือ เป็นป่าต้นน้ำ ชาวบ้านจะทำการอนุรักษ์ โดยมีพิธีที่เรียกว่า “หลื่อป่า” เป็นการไหว้เจ้าป่า เจ้าเขา ให้ช่วยปกปักษ์ รักษา ความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ ห้ามใครบุกรุก ทำลาย หรือ ล่าสัตว์ เด็ดขาด ถ้าผู้ใดฝ่าฝืนจะเกิดสิ่งที่ไม่ดีกับตนเองและครอบครัว นอกจากนี้ยังมีการสอดแทรกการสร้างจิตสำนึก ด้านการอนุรักษ์และใช้ประโยชน์ทรัพยากรป่าไม้ ในนิทาน เรื่องเล่า และพิธีกรรมต่างๆ เช่น สมัยก่อนเมื่อมีเด็กเกิดในหมู่บ้าน พ่อ/แม่จะต้องนำรกเด็กมาใส่กระบอกไม้ไผ่ผูกกับต้นไม้ไว้ ต้นไม้ต้นนั้นจะเป็น”เดปอ” (ขวัญ) ของลูก ต้องอนุรักษ์ไว้ชั่วชีวิต  
 

อย่างไรก็ตามจากการพัฒนาในช่วงเวลาที่ผ่านมาการเข้ามาของคนภายนอก และการเปลี่ยนแปลงค่านิยมความเชื่อของชุมชนก็มีส่วนทำให้ทรัพยากรป่าธรรมชาติรอบๆ ชุมชนถูกทำลายไปช่วงเวลาหนึ่ง ชาวบ้านในชุมชนจึงได้เรียนรู้จากบทเรียนในอดีตที่ผ่านมา และตระหนักถึงคุณค่าการรักษาป่า จนก่อให้เกิดชุมชนที่รักษ์ป่าเช่นทุกวันนี้ โดยมีคำมั่นของชุมชนที่ว่า …“พวกเราชาวบ้านห้วยอีค่างจะดูแลรักษาผืนป่านี้ เพื่อคงไว้ซึ่งความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ พวกเราจะรักษาไว้เพื่อเป็นสมบัติให้แก่ลูกหลานและประเทศชาติสืบไป ” 
 

ปัจจัยที่ 2 ความเข้มแข็ง และกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน  1) ด้านการป้องกันรักษา เช่น การกันลาดตระเวนป้องกันการลักลอบการตัดไม้ในฤดูฝน และการเกิดไฟป่าในฤดูร้อน การทำแนวกันไฟ การตั้งคณะกรรมการ และกฎระเบียบในการใช้ประโยชน์ป่าชุมชนร่วมกัน  2) ด้านการฟื้นฟู เช่น การเพาะกล้าไม้แลกเปลี่ยนกันในชุมชน การปลูกป่า การทำฝายชะลอน้ำ การทำความสะอาดแหล่งต้นน้ำในชุมชน และ การปล่อยสัตว์น้ำ เป็นต้น 3) ด้านการต่อยอด เช่น การถ่ายทอดภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์พืชท้องถิ่นจากผู้รู้ สู่เยาวชนเด็กรุ่นใหม่ การแปรรูปพืชอาหาร พืชสมุนไพร และ พืชสีย้อมธรรมชาติ เป็นต้น
 

ปัจจัยที่ 3 บทบาทของผู้นำชุมชน การมีผู้นำที่มีจิตใจเป็นนักพัฒนา มีความรู้ ความสามารถในการสื่อสารให้ชาวบ้านเข้าใจ เป็นตัวอย่างที่ดีในการดูแลรักษาทรัพยากรป่าไม้และความหลากหลายทางชีวภาพให้แก่ชาวบ้าน มีความเสียสละ กล้าหาญ และน่าเชื่อถือ สามารถชักนำให้ชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมต่าง ๆ มีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดี รับฟังความคิดเห็นของชาวบ้าน มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มองการณ์ไกล สามารถประสานงานกับภาคีเครือข่ายต่าง ๆ เพื่อสร้างการเรียนรู้ให้แก่ชุมชนได้เป็นอย่างดี
 

ปัจจัยที่ 4 การสนับสนุนและการทำงานร่วมกับภาคีเครือข่ายอย่างต่อเนื่อง1) ด้านงบประมาณ สำหรับบริหารจัดกิจกรรมต่าง ๆ ด้านการอนุรักษ์ฯ เช่น การทำแนวกันไฟ การปลูกป่า การทำฝายชะลอน้ำ และ การถ่ายทอดองค์ความรู้ฯ เป็นต้น2) ด้านวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ เช่น วัสดุอุปกรณ์ในการเพาะปลูกพืช เมล็ดพันธุ์พืช พันธุ์ปลา กล้าไม้ อุปกรณ์ในการทำโรงเรือนเพาะกล้าไม้ แปลงรวบรวมพืช และอุปกรณ์ที่ใช้ในการต่อยอด/แปรรูปพืชท้องถิ่นต่าง ๆ3) ด้านองค์ความรู้ เช่น การรวบรวมข้อมูลผู้รู้ การใช้ประโยชน์พืชท้องถิ่น การแปรรูปพืชอาหาร/พืชสมุนไพร/พืชสีย้อม การจัดทำแผนที่แสดงขอบเขตการใช้ประโยชน์ที่ดินในชุมชนให้ชัดเจน และ การจัดทำสื่อรูปแบบต่าง ๆ เพื่อการประชาสัมพันธ์ เผยแผ่ข้อมูลข่าวสาร เป็นต้น
    

 ดร.จารุณี  กล่าวด้วยว่า  ปัจจุบันชุมชนปกาเกอะญอบ้านห้วยอีค่าง เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และความหลากหลายทางชีวภาพในระดับชุมชน โดยมีฐานการเรียนรู้ด้านต่าง ๆ ดังนี้- ความสัมพันธ์ของระบบนิเวศ ดิน น้ำ ป่าไม้ และ คน ตามวิถีชีวิตของชาวปกาเกอะญอ บ้านห้วยอีค่าง - การอนุรักษ์ ฟื้นฟู พืชท้องถิ่น เพื่อเป็นธนาคารอาหารของชุมชน - การรวบรวมความหลากหลายของเมล็ดพันธุ์พืชท้องถิ่น - การย้อมสีธรรมชาติและงานหัตถกรรมของชุมชน - การใช้ประโยชน์พืชสมุนไพรในการดูแลสุขภาพ - การอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าผู้หญิง - การอนุรักษ์ป่าเดปอทู ตามความเชื่อของชาวปกาเกอะญอ


ข่าวอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง

ETON Service Center ChiangMai ขอมอบโอกาสพิเศษสำหรับลูกค้าที่ใช้รถนำเข้า

ALPHARD HARRIER ESTIMA VOXY NOAH*สำหรับ เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่อง แบบครบเซ็ตเพียง 3,500 บาท*รถนำเข้ารุ่นอื่นๆ ฟรีค่าแรง เปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่อง*พร้อมรับส่วนลดสูงสุด 30%รถรุ่นอื่นๆฟรีเฉพาะค่าแรงเปลี่ยน...


  • ข่าวยานยนต์
  • |
  • 27 มี.ค. 2566, 13:15
  • |
  • 26

ควิกเลน เชียงใหม่ มอบแคมเปญยาง Apollo Alnc4G 185/60R15.

เปลี่ยนครบ 4 เส้น    เพียงชุดละ 6241 ราคาพร้อมติดตั้ง แถมฟรีหมวก 1 ใบมีจำนวนกำกัด🌟วันติดตั้ง🌟🌟 ✅ตั้งศูนย์ล้อ ✅ถ่วงล้อ✅เปลี่ยนจุ๊บวาล์วยาง ✅เติมลมไนโตรเจน✅ตรวจเช็คฟรี 30 รายการ🌟🌟บริการหล...


  • ข่าวยานยนต์
  • |
  • 24 มี.ค. 2566, 08:23
  • |
  • 39

เซลส์ บุ๋ม จากเชียงแสงซูบารุฯ ส่งมอบรถยนต์หรู น่าใช้ ซูบารุ ฟอร์เรสเตอร์ ให้กับลูกค้าชาวญี...

ส่งมอบรถหรูให้ลูกค้า ที่ปรึกษาการขาย เซลส์ บุ๋ม จาก เชียงแสง ซูบารุเชียงใหม่ ร่วมแสดงความยินดีพร้อมส่งมอบ ซูบารุ ฟอร์เรสเตอร์ gtsสีขาวมุก ราคา 1,470,000ให้กับ Mr Hiromu  Kimura ชาวญี่ปุ่นค่ะที่อา...


  • ข่าวยานยนต์
  • |
  • 14 มี.ค. 2566, 16:24
  • |
  • 68

ทีมงานฝ่ายขาย ธาราอีซูซุ เชียงใหม่ สาขาสารภียินดีต้อนรับคุณลูกค้าทุกๆ ท่าน

 พร้อมให้บริการ ด้วยทีมงานฝ่ายขายมืออาชีพ มากประสบการณ์ อนุมัติสินเชื่อไว ช่วยดันทุกเคส เอกสารไม่ยุ่งยาก ไม่ต้องรอรถนาน โอนจอง ปลอดภัย บริการรับจองถึงที่ ส่งรถถึงบ้าน โชว์รูมตั้งอยู่ที่ อ.สา...


  • ข่าวยานยนต์
  • |
  • 10 มี.ค. 2566, 08:25
  • |
  • 63

เปิดไปแล้ว One Stop Shopping Expo และ งาน Chiangmai Motor Show ที่ศูนย์ประชุม 4-12 มีนาค...

ยูเนี่ยนแพน ร่วมกับ ชมรมผู้ค้ายานยนต์ จังหวัดเชียงใหม่ ทำพิธีเปิด “มหกรรม One Stop Shopping Expo@Chiangmai”      ระหว่างวันที่ 4-12 มีนาคม 2566 ณ ศูนย์ประชุมและแสดงสินค้านานาชาติ จังหวั...


  • ข่าวยานยนต์
  • |
  • 6 มี.ค. 2566, 12:26
  • |
  • 1,057
  • |
  • 13
Sytiq Company

ออกแบบพัฒนาโปรแกรมและแอพลิเคชั่น

โดยบริษัทไซทิค ติดต่อ:0819507128

Sytiq Company

ออกแบบและติดตั้ง Home Automation

โดยบริษัทไซทิค ติดต่อ:0819507128